Αμπέλι μου πλατύφυλλο και κοντοκλαδεμένο
για δεν ανθείς για δεν καρπείς
σταφύλια για δεν κάνεις
Με χρέωσες παλιάμπελο
κι εγώ θα σε πουλήσω
μη με πουλάς αφέντη μου
κι εγώ σε ξεχρεώσω
για βάλε νιούς και σκάψε με
γερόντους κλάδεψέ με
βάλε γριές μισόκοπες
να με βλαστολογήσουν
βάλε κορίτσια ανύπαντρα να
με κορφολογήσουν.
τρύγος =γενική αναστάτωση,ξεσηκωμός από τα χαράματα, για την αγροτική οικογένεια. Ο καρπός πρέπει να κοπεί πριν ο ήλιος ανέβει ψηλά και μαλακώσει τις ρώγες αλλά και πριν κουραστουν οι τρυγητές. Είναι κι ο φόβος της κακοκαιρίας, που παραμονευει αυτή την εποχή οποτε επισπεύδεται τη συγκομιδή.Το ασκερι που συνωστίζεται μέσα στα αμπέλια ήταν πάντα μια αφορμή για ερωτικές ιστοριες και πειράγματα (συχνα για παραδειγμα η ρώγα του σταφυλιού παρομοιάζεται με τη θηλή του γυναικείου μαστού).
Ο Όμηρος περιγράφει μια σκηνή τρύγου όπου νεαρά αγόρια και κορίτσια συλλέγουν τους βότρυες τραγουδώντας το λίνον (τραγούδι αφιερωμένο στον αμπελουργό) συνοδεία φόρμιγγος (είδος κιθάρας).
Από την Ιλιάδα του Ομήρου
Κ' αμπέλι μέσα σκάλισα σταφύλια φορτωμένο
χρυσό και όμορφο
κι ήτανε μαύρα σταφύλια επάνω
Στηρίζονταν τα κλήματα σε φούρκες ασημένιες
Κι αγόρια όλ' ανοιχτόκαρδα μες σε πλεκτά καλάθια
εκουβαλούσαν τον καρπό ,που είναι γλυκός σαν μέλι
Κι ανάμεσά τους έπαιζε μαγευτικά έν' αγόρι
την άρπα την γλυκόφωνη
ενώ τ' ωραίο τραγούδι του Λίνου το τραγούδαγε με τη γλυκιά φωνή του.
Κι εκείνοι αντάμα ρυθμικά χτυπώντας με τα πόδια τη γη
ακολουθούσανε μ' αλαλητά και πήδους.
Το κλίμα χαράς και ευθυμίας συνεχίστηκε και στα νεότερα χρόνια σε περιοχές με μεγάλη παραγωγή, όπως στη Σάμο και στη Σαντορίνη.
Τα τραγούδια δεν λείπουν ούτε στο άνοιγμα των καινούργιων κρασιών. Στο χωριό Σπόα της Καρπάθου, στις 3 Νοέμβρη, γιορτάζουν τον Αι Γιώργη τον Μεθυστή με αυτοσχέδιες μαντινάδες.
Σε πολλές περιοχές εχουμε την εικόνα του άντρα-πατητή που χοροπηδάει με ένα ματσάκι βασιλικό στο αυτί.Ο βασιλικός αποδυναμώνει με το άρωμά του τις αναθυμιάσεις του μούστου και απομακρύνει τη μέθη.
Στις προετοιμασίες για τον τρύγο, ιδιαίτερη θέση είχε η εξασφάλιση της τροφής για τους τρυγητές, που συνήθως ηταν μέλη της οικογένειας, συγγενείς και συγχωριανοί.Το φαγητό εδειχνε την οικονομική κατάσταση του αμπελουργού. Παστός μπακαλιάρος, φασουλοταβάς αλλά και πίτες, κρεμμύδια και ελιές για τους φτωχότερους.Πιλάφι του τρύγου στη Σινασό της Καππαδοκίας αλλά και στην Ελλάδα κεφτέδες στον φούρνο με σάλτσα κρεμμυδιού (σουβάν κεφτέ), ψητό κρέας με μακαρόνια για τους πιο πλούσιους και οπωσδήποτε κρασί της περσινής χρονιάς.
Μες στον τρύγο «πέφτει» και η γιορτή του Τιμίου Σταυρού. Σε κάποια μέρη μαζί με τον βασιλικό που θα μοιραστεί στην εκκλησία (για να γίνει το προζύμι για το ψωμί της χρονιάς) μοιράζονται και σταφύλια, αφού «διαβαστούν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου