Παιχνίδι και Ανάπτυξη Ικανοτήτων

Ο ρόλος του παιχνιδιού στη μάθηση είναι καθοριστικός. Καθώς τα παιδιά παίζουν με τα παιχνίδια τους – μαζί με αλλά παιδάκια ή με τους γονείς τους – θέτουν βάσεις για τη μάθηση, αλλά και βελτιώνουν τις ικανότητες και τις δεξιότητές τους. Τα παιδιά που στερούνται τα παιχνίδια, αλλά και το παιχνίδι γενικότερα, μειονεκτούν σε σχέση με τα υπόλοιπα στην προσπάθεια να μάθουν ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά, αλλά και στην ικανότητα αντιμετώπισης των καθημερινών προκλήσεων.

Όταν τα παιδιά παίζουν, γεμίζουν πάνω από όλα με ενέργεια. Απασχολούνται παράλληλα τα μάτια τους, τα χέρια τους, και πολλές φορές ολόκληρο το σώμα τους. Όταν παρατηρούν ένα αντικείμενο, το κάνουν σχεδόν πάντα χρησιμοποιώντας όλες τους τις αισθήσεις. Για παράδειγμα, δώστε σε ένα μωρό 3 μηνών μία κουδουνίστρα και παρατηρήστε όλα όσα κάνει με αυτήν: την κουνάει και ακούει τον ήχο της, τη μεταφέρει από το ένα χεράκι στο άλλο, τη βάζει στο στοματάκι του, την πετάει κάτω και περιμένει να δει πού θα πέσει. Εάν στα παιδιά δε δοθεί αυτή η ευκαιρία να περιεργαστούν τα παιχνίδια και να τα εξερευνήσουν με όλες τους τις αισθήσεις, οι δυνατότητές τους για μάθηση περιορίζονται αισθητά.

Τα μικρά παιδιά πολλές φορές δε χρησιμοποιούν τα παιχνίδια με τον τρόπο που οι γονείς τους πιστεύουν πως θα έπρεπε. Θέλουν να παίζουν όπως αρέσει σε εκείνα και όχι όπως τους υποδεικνύουν. "Μα γιατί δεν μπορεί να παίξει σωστά με το παιχνίδι του;" μπορεί να πει απογοητευμένος ένας πατέρας που ο μικρός του γιος παίρνει τη μηχανή ενός τρένου και την κυλάει στο πάτωμα σα να ήτανε αυτοκίνητο. Είναι ωστόσο πολύ πιθανό το ίδιο παιδάκι λίγο αργότερα να πάρει ένα αυτοκινητάκι, να προσπαθήσει να το τοποθετήσει επάνω στις ράγες και αφού παρατηρήσει πως δε χωράει να δοκιμάσει να τοποθετήσει επάνω τη μηχανή. Αυτό θα πει πως αφού πρώτα εξάντλησε όλες τις πιθανές εκδοχές που μπόρεσε να σκεφτεί, κατάφερε στο τέλος να πετύχει τη σωστή. Ο πειραματισμός λοιπόν είναι αναπόσπαστο κομμάτι της έννοιας παιχνίδι και είναι ένα στάδιο από το οποίο πρέπει να περάσουν τα παιδάκια για να καταλάβουν από μόνα τους πώς ένα παιχνίδι διαφέρει από κάποιο άλλο ή ποιες ακριβώς είναι οι λειτουργίες του.

Εκτός από την ικανότητα ελέγχου και συντονισμού της όρασης με την κίνηση των χεριών που αναπτύσσεται μέσα από το παιχνίδι, αναπτύσσεται παράλληλα και η ικανότητα κατανόησης εννοιών, όπως τα φυσικά χαρακτηριστικά των αντικειμένων. Για παράδειγμα, ένα παιδί που προσπαθεί να βάλει ένα μεγάλο κομμάτι παζλ σε ένα μικρό άνοιγμα, μαθαίνει για τις έννοιες «μικρό» και «μεγάλο». Ένα παιδί που προσπαθεί να κυλήσει ένα αυτοκινητάτι επάνω στο τραπέζι της τραπεζαρίας και η μαμά του λέει πως δεν πρέπει να παίζει επάνω, αλλά κάτω από στο τραπέζι, αρχίζει σιγά σιγά να μαθαίνει για τις έννοιες «επάνω» και «κάτω».

Οι ικανότητες που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού "ωριμάζουν" και εξελίσσονται παράλληλα με το παιδί. Και παρ'όλο που το επίπεδο δυσκολίας και η πολυπλοκότητα των παιχνιδιών θα πρέπει να αλλάζουν σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού, οι ικανότητες που έχουν αποκτηθεί θα το ακολουθήσουν στο επόμενο στάδιο ανάπτυξης, αλλά και στην υπόλοιπή του ζωή.



πηγή: Περί μαθησιακών δυσκολιών