Η μεσογειακή φώκια Monachous Monachous

Η μεσογειακή φώκια Monachous Monachous είναι το σπανιότερο είδος φώκιας στον κόσμο και ένα από τα έξι περισσότερο απειλούμενα είδη . Απο τα 18 είδη που υπάρχουν στον κόσμο οι συγκεκριμένες φώκιες ζουν στις θερμότερες περιοχές του πλανήτη.

Οι μεσογειακές φώκιες είναι από τα μεγαλύτερα είδη φωκών και από τα λίγα μεγάλα θηλαστικά της Ελλάδας. Το μήκος τους φτάνει τα 3 μέτρα και το βάρος τους τα 350 κιλά. Το σώμα τους καλύπτεται από κοντό και στιλπνό τρίχαμα που ποικίλει από ανοικτό γκρι ως σκούρο καφέ ή μαύρο.Η κοιλιά είναι πιο ανοιχτόχρωμη .

Τα θηλυκά συνήθως γεννούν 1 μικρό κάθε δύο χρόνια . Γεννούν πάντα στην ξηρά, μέσα σε σκοτεινές καλά προφυλαγμένες σπηλιές που στο βάθος οδηγούν σε παραλία. Η εποχή των γεννήσεων είναι από τον Αύγουστο ως το Δεκέμβριο.

Τα νεογέννητα έχουν μήκος 1 μέτρο και βάρος 15 περίπου κιλά. Έχουν πυκνό τρίχωμα χρώματος μαύρου .Για 3 μήνες περίπου από την ημέρα της γέννησής τους, θηλάζουν και έπειτα βγαίνουν σιγά σιγά και κυνηγούν την τροφή τους.

Στην αρχαία Ελλάδα γνώριζαν τα ζώα αυτά που ζούσαν κατά χιλιάδες από τις παραλίες της Χαλκιδικής (υπάρχει ένα παραθαλάσσιο μέρος στη Χαλκιδική με το όνομα Φώκιες) μέχρι την Κρήτη και την Κύπρο. Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς τις αναφέρουν στα έργα τους ενώ σώζεται η απεικόνισή της σε μια υδρία ιωνικού εργαστηρίου (αριστερά στην εικόνα). Η ιωνική πόλη Φώκαια έκοψε τον 6ο π.Χ. αιώνα νόμισμα με απεικόνιση της φώκιας.

Σήμερα δυστυχώς η μεσογειακή φώκια monachous monachous έχει περιοριστεί σε μια μικρή θαλάσσια περιοχή των βόρειων Σποράδων που έχει χαρακτηριστεί εθνικό θαλάσσιο πάρκο (η έντονα γαλάζια περιοχή) . Τα ζώα που έχουν απομείνει είναι ελάχιστα (κάτω από 50) . Οι λόγοι της δραματικής (σε σημείο εξαφάνισης) μείωσης της φώκιας είναι λίγο πολύ γνωστοί και οφείλονται στις δραστηριότητες του ανθρώπου.
Οι φώκιες συχνά αναγκάζονται να διανύσουν δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιόμετρα (η γαλάζια ριγωτή περιοχή δείχνει τη μέγιστη περιοχή μετακίνησής τους) για να βρουν την τροφή τους, που αποτελείται κυρίως από ψάρια και μαλάκια.

Εταιρεία για τη μελέτη και προστασία της μεσογειακής φώκιας.
Μπροστά στον κίνδυνο να εξαφανιστεί οριστικά αυτό το χαριτωμένο ζώο , ιδρύθηκε το 1988 η ΜΟm (εταιρεία για τη μελέτη και προστασία της μεσογειακής φώκιας). Η εταιρεία έχει ως στόχους τη μείωση της θνησιμότητας των φωκών . Τη διάσωση και περίθαλψη τραυματισμένων ή ορφανών ζώων . Τον περιορισμό της ρύπανσης και της υπεραλίευσης. Την ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού.
Σήμερα λειτουργεί στην Αλοννήσο Κέντρο Ενημέρωσης και Πληροφόρησης ντόπιων και τουριστών που θέλουν να μάθουν περισσότερα για τη μεσογειακή φώκια. Παράλληλα έχει δοθεί έμφαση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών των παράκτιων περιοχών και των μεγάλων αστικών κέντρων. Γύρω στα 20.000 παιδιά παρακολουθούν κάθε χρόνο το προγράμμα για τη μεσογειακή φώκια.

Καθημερινά το ειδικό ταχύπλοο σκάφος "Αλόννησος" επιτηρεί το θαλάσσιο πάρκο Β. Σποράδων και βοηθάει το Λιμεναρχείο στον έλεγχο των σκαφών που εισέρχονται σ΄ αυτό. ΄Ενα άλλο πρόγραμμα έχει να κάνει με την παρακολούθηση των μεσογειακών φωκών στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου . Στο πρόγραμμα αυτό πάιρνουν μέρος κυρίως βιολόγοι που χρησιμοποιούν το ερευνητικό σκάφος "ΙFAW-ΟΔΥΣΣΕΙΑ".

Τέλος στην Αλόννησο λειτουργεί Μονάδα Περίθαλψης φωκών , με στόχο τη διάσωση , περίθαλψη και επανένταξη στο φυσικό τους περιβάλλον τραυματισμένων ή ορφανών φωκών.Το κέντρο άρχισε να λειτουργεί το 1990 με δωρεά της κινητής μονάδας εντατικής θεραπείας από το ολλανδικό κέντρο περίθαλψης φωκών και τη μετεκπαίδευση βιολόγων της ΜΟm στην Ολλανδία.